ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ကူးစက္ ျဖစ္ပြားမႈ မရွိေစေရး အေကာင္းဆုံး ကာကြယ္နည္းမွာ ျခင္က်ား ပုိးေလာက္ လမ္း ႏွိမ္နင္းေရး ႏွင့္ ျခင္ကုိက္မခံရေအာင္ ေနထုိင္ေရး ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟို ကူးစက္ ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရး ဌာနမွ သိရသည္။
ျခင္မကုိက္ရန္ အဓိက
“ဇီကာ ေရာဂါက ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္က ေလထဲက ပ်ံ ့တာလဲ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကေတာ့ ျခင္ မကုိက္ ခံရေအာင္ ေနရမယ္။”ဟု ဗဟို ကူးစက္ ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရး ဌာန ေဒါက္တာ ထူးျမင့္ေဆြက အႀကံျပဳ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေရာဂါ ကူးစက္ႏုိင္သည့္ လမ္းေၾကာင္း
ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိးသည္ ျခင္ကုိက္ခံရျခင္း ၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းတုိ ့မွ တဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္သည့္ အျပင္ ေသြးသြင္းျခင္းမွ တဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။
 |
| ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ မသိမျဖစ္ အေၾကာင္းအရာမ်ား |
 |
| ပီရူးႏုိင္ငံ၌ ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိး ပ်ံ ့ႏွံမႈ မရွိေစရန္ ျခင္ႏွိမ္ႏွင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္(ဆင္ဟြာ) |
 |
| ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိး ျပန္ ့ပြားေစသည့္ ေအးဒီးစ္ ျခင္အား ေတြ ့ရစဥ္(ဆင္ဟြာ) |
 |
| ဘရာဇီး ႏုိင္ငံ၌ ဦးေခါင္း ေသးငယ္စြာ ေမြးဖြားလာသည့္ ကေလးငယ္ တစ္ဦးအား ေတြ ့ရစဥ္(ဆင္ဟြာ) |
အသက္အႏၱရာယ္
ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိး သယ္ေဆာင္သည့္ ေအးဒီးစ္(Aedes)ျခင္ ကုိက္ခံရပါက အသက္အႏၱရာယ္ စုိးရိမ္စရာ မရွိေသာ္လည္း ဇီကာ ေရာဂါ သာမက ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါပါ ျဖစ္ပြားႏုိင္သည့္ အတြက္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါသည္ အသက္အႏၱရာယ္ စုိးရိမ္ရသည့္ အေျခအေန ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ေရာဂါ လကၡဏာ
ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ကူးစက္ခံရပါက အဓိက လကၡဏာမ်ားမွာ ဖ်ားျခင္း ၊ အေရျပားေပၚတြင္ အနီစက္မ်ား ထြက္ျခင္း ၊ မ်က္စိနာျခင္း ၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း ၊ ၾကြက္သား/ အဆစ္မ်ား နာက်င္ျခင္း တုိ႕ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ ေဆာင္/ေရွာင္ ရန္
“ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြမွာ ျဖစ္လုိ ့ရွိရင္ အထူးသျဖင့္ ကုိယ္၀န္ သက္တမ္း ႏုတဲ့ အခ်ိန္ ပထမ ၃ လအတြင္း ၊ ၆ လအတြင္း ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရရင္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးမွာ ဦးေခါင္း ေသးငယ္တဲ့ ကေလးေတြ ေမြးႏုိင္တယ္။ဒါကုိလဲ သက္ေသျပဖုိ ့ပညာရွင္ေတြ ႀကဳိးစားေနတယ္။ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိး ကူးစက္ခံရတဲ့ ကုိယ္၀န္ေဆာင္တုိင္းလဲ အဲလုိမ်ဳိး ကေလး ေမြးမယ္လုိ ့မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြကုိ အႀကံျပဳခ်င္တာကေတာ့ ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ မသြားဖုိ ့၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျခင္ကုိက္မခံရေအာင္ ေနသင့္ပါတယ္။”ဟု ေဒါက္တာ ထူးျမင့္ေဆြက ေျပာသည္။
ထုိ ့အတူ ဇီကာ ေရာဂါပုိး လကၡဏာ သံသယ ရွိသူ ႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံရာတြင္ အကာအကြယ္ အသုံးျပဳ သင့္ေၾကာင္း ၊ ေရာဂါပိုး ရွိသူႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံရာတြင္ ေရာဂါ ကူးႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဇီကာ ေရာဂါ ေဆးမရွိ
ယခု လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ဇီကာ ေရာဂါအတြက္ သီးသန္ ့တိုက္ဖ်က္ႏိုင္သည့္ ေဆးမရွိေသးဘဲ ကာကြယ္ ကုသႏုိင္သည့္ ေဆးလည္း မေပၚေသးသည့္ အတြက္ ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ကူးစက္ခံရသည္ဟု သံသယ ရွိပါက နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးဌာန/ ေဆးရံု/ ေဆးခန္းမ်ားသို႕ သြားေရာက္ျပသ စစ္ေဆးကုသမွဳ ခံယူရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဂရုျပဳသင့္
ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိး သယ္ေဆာင္သည့္ ျခင္သည္ ညပုိင္း အခ်ိန္တြင္ ထြက္သည့္ ျခင္မ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ေန ့ဘက္တြင္ ထြက္သည့္ ျခင္မ်ဳိး ျဖစ္သည့္ အတြက္ အထူးသျဖင့္ မနက္ ၊ ေန ့လည္ ႏွင့္ ညေနပုိင္း အခ်ိန္မ်ားတြင္ တစ္ေရးတစ္ေမာ အိပ္စက္သည့္ အခါမ်ားတြင္ ျခင္ေထာင္ ေထာင္၍ အိပ္စက္သင့္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျပည္သူလူထု ပူးေပါင္း ပါ၀င္မႈ
ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဓိက အေနျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ ပူးေပါင္း ပါ၀င္မႈသည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ၊ က်န္းမာေရး ႏွင့္ အားကစား ၀န္ႀကီး ဌာန အေနျဖင့္ ျခင္ႏွိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား ၊ ပုိးေလာက္လမ္း ႏွိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အရွိန္ဟုန္ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ဖုံး ၊ သြန္ ၊ လဲ ၊ စစ္
ျခင္က်ားေလာက္လမ္းမ်ား မရွိေစေရးအတြက္ ဖံုး၊ သြန္၊ လဲ၊ စစ္ နည္းလမ္းျဖင့္ ပိုးေလာက္လမ္း ႏွိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမွာ လူတုိင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါ အပါအ၀င္ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္ ျဖစ္ပြားမွဳ မရွိေအာင္ ကာကြယ္ ႏွိမ္ႏွင္းႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဖုံး ၊ သြန္ ၊ လဲ ၊ စစ္ ဆုိသည္မွာ ဖံုး - ေရေလွာင္ထားေသာ အိုးခြက္မ်ားကို ျခင္မ်ား ၀င္ေရာက္ မဥႏုိင္ေအာင္ လံုျခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ထားရန္ ၊ သြန္ - အိုးခြက္ နံရံတြင္ ကပ္ေနေသာ ျခင္ဥမ်ားေသေစရန္ အိုးခြက္မ်ား၏ အတြင္းပိုင္းကို တုိက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာရန္၊ ျခင္က်ားေလာက္လမ္းေတြ႕ရွိေသာ ေရမ်ားကို သြန္ပစ္ရန္ (သို႕) အျခားအုိးထဲသို႕ ေရစစ္ျဖင့္ ေျပာင္းထည့္ရန္ ၊ လဲ- ပန္းအိုး မ်ား၏ အတြင္းပိုင္းကို တုိက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာကာ ေရမ်ားကို တစ္ပတ္ႏွစ္ၾကိမ္လဲလွယ္ရန္ ၊ စစ္- ျခင္က်ားေလာက္လမ္းမ်ား မပါေစရန္ ေရျဖည့္ေသာအခါ ေရစစ္ျဖင့္ စစ္ထည့္ရန္ တုိ ့ျဖစ္သည္။
ထုိ ့အျပင္ ျခင္ကိုက္ မခံရေစရန္ ျခင္ေဆးလိမ္းျခင္း၊ အက်ၤ ီလက္ရွည္ႏွင့္ ေဘာင္းဘီရွည္မ်ား ၀တ္ဆင္ျခငး္၊ ေနအိမ္ျခင္လံုဇကာမ်ား တပ္ဆင္ျခင္း လုိအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျခင္က်ား ေပါက္ဖြားရာ
ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး သယ္ေဆာင္လာေသာ ေအးဒီးစ္ျခင္က်ားသည္ ေရၾကည္ေရသန္႕တြင္ ေပါက္ပြားၿပီး ျခင္ကုိက္ခံရျပီး ၂ ရက္မွ ၇ ရက္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ေၾကာင္း ၊ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ၅ ဦးတြင္ ၁ ဦး၌ ေရာဂါ လကၡဏာ ေပၚေပါက္ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျခင္ အမ်ဳိးအစား ၊ ပုံစံ
ဇီကာ ေရာဂါသယ္ေဆာင္သည့္ျခင္ အမ်ိဳးအစားသည္ အနက္ေရာင္ ျခင္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ေပၚတြင္ သိသာေသာ ေငြျဖဴေရာင္ အစင္းေက်ာင္းမ်ားရွိၿပီး ေနခင္းပိုင္းအခ်ိန္တြင္ ျခင္ကိုက္ခံရျခင္းမျဖစ္ပြားရန္ လံုၿခံဳစြာ ဝတ္ဆင္ရမည္ ျဖစ္သည့္အျပင္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ကာ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ လိမ္းေဆးမ်ားကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ
ကမာၻ ့ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားလွ်က္ ရွိသည့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါသည္ ရန္ကုန္ၿမဳိ ့၌ ႏုိင္ငံျခားသူ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး ၁ ဦးထံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ေတြ ့ရွိခ်က္အား က်န္းမာေရး ႏွင့္ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာနမွ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဇီကာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါပုိး ေတြ ့ရွိခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားထဲတြင္ ၇၃ ႏုိင္ငံေျမာက္ အျဖစ္ ပါ၀င္လာခဲ့သည္။
ဇီကာ စတင္ ျဖစ္တည္ရာ
ဇီကာ ေရာဂါပိုးကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အာဖရိက ႏိုင္ငံ တြင္ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဘရာဇီး ႏိုင္ငံ တြင္ ျဖစ္ပြား ခ်ိန္တြင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ားမွ ဦးေခါင္းေသးငယ္သည့္ ကေလးမ်ား ေမြးဖြား လာသည္ ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ထုိေရာဂါ လကၡဏာ မွာ ရွားပါသည့္ ေရာဂါ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး ထိုဦးေခါင္းေသးငယ္သည့္ ကေလးမ်ားသည္ ဦးေနာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ရရွိႏိုင္ရန္ ခက္ခဲကာ ကိုယ္ခႏၱာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈသည္လည္း ထူးျခားေနတတ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဆင္ဟြာ(Xinhua)
http://www.xinhuamyanmar.com/